در هنگام قدم زدن در محیط‌های مسکونی یا شهری، متوجه خواهید شد که بیشتر ساختمان‌ها دارای نمای خارجی هستند. با کمی دقت می‌توان تنوع چشمگیری از انواع نماها را مشاهده کرد. حال اگر تصور کنیم ساختمان‌ها فاقد نمای خارجی بودند، بی‌نظمی بصری شدیدی در فضای شهری ایجاد می‌شد. بنابراین، یکی از اهداف اصلی اجرای نمای خارجی، ایجاد زیبایی بصری برای سازه‌ها و محیط شهری است.

رشد روزافزون استفاده از نماهای خارجی و پیشرفت در طراحی آن‌ها، اهمیت ایمنی و اجرای اصولی این بخش از ساختمان‌سازی را بیش از پیش نمایان کرده است. کشور ما به دلیل شرایط جغرافیایی و اقلیمی خود با وقوع زلزله‌ها، بادهای شدید و تنوع آب‌وهوایی (سرد، خشک، گرم و مرطوب) روبه‌رو است. این عوامل نه تنها نحوه ساخت‌وساز، بلکه طراحی و اجرای نماها را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهند. از آنجا که نما یکی از حساس‌ترین اجزای ساختمان است، اجرای آن باید مطابق با مقررات و ضوابط مشخصی انجام شود تا به ارتقای کیفیت ساخت‌وساز در کشور کمک کند.

در این راستا، مرکز تحقیقات راه و شهرسازی با همکاری نظام فنی و اجرایی سازمان برنامه و بودجه، نشریه 714 را با عنوان “دستورالعمل طراحی سازه‌ای و ضوابط عملکردی و اجرایی نمای خارجی ساختمان‌ها” تدوین و ابلاغ کرده است.

اهمیت اجرایی بودن ضوابط

تأکید ویژه‌ای بر اجرایی شدن ضوابط این نشریه وجود دارد. با این حال، مانند بسیاری از دستورالعمل‌ها، این نشریه نیز ممکن است نیازمند اصلاحات و به‌روزرسانی‌های مداوم باشد. در این دستورالعمل، تمامی جنبه‌های مرتبط با طراحی و اجرای انواع نماها، به‌ویژه ایمنی آن‌ها در برابر بارهای وارده نظیر زلزله، باد، ضربات و سایر عوامل محیطی، به طور کامل بررسی شده است.

ساختار نشریه 714

نشریه 714 شامل هشت فصل است که هر یک به بررسی جنبه‌های مختلف طراحی و اجرای نماهای خارجی می‌پردازد:

فصل اول: مقدمه و اطلاعات کلی

این فصل به ارائه اطلاعاتی درباره انواع نما، دلایل مستحکم‌سازی آن‌ها و اهمیت ایمنی در اجرای نماها می‌پردازد. همچنین، نماها را از نظر نحوه اجرا و اتصال و نوع مصالح دسته‌بندی می‌کند.

فصل دوم: الزامات اجرایی و ملاحظات کلی

در این فصل، معیارهای کلی مربوط به رفتار نماها و اتصالات آن‌ها بررسی می‌شود. الزامات مربوط به مصالح مختلف نما، شامل نماهای آجری، سنگی، سرامیکی، شیشه‌ای، سیمانی و فلزی (مانند آلومینیوم)، نیز به طور جامع تشریح شده است. همچنین به نکاتی درباره عایق‌کاری، بخاربندی و مقاومت در برابر عوامل جوی پرداخته شده است.

فصل سوم: بارهای وارده بر نماها

فصل سوم به تحلیل انواع بارهایی که بر نما وارد می‌شود اختصاص دارد. این بارها شامل بارهای ثقلی، زلزله، باد و اثرات لرزه‌ای هستند. نحوه ارزیابی و پذیرش این بارها نیز در این فصل توضیح داده شده است.

فصل چهارم: نماهای سنگی

این فصل به طور ویژه به نماهای سنگی پرداخته و انواع سنگ‌های مورد استفاده (مانند گرانیت، تراورتن، ماسه سنگ، مرمر و سنگ لوح) را بررسی کرده است. الزامات و دستورالعمل‌های اجرایی هر نوع سنگ به تفصیل ارائه شده است.

فصل پنجم: نماهای آجری

فصل پنجم به بررسی نماهای آجری اختصاص دارد. در این فصل، انواع آجرنما، استانداردهای مربوط به آن‌ها و الزامات اجرایی با جزئیات کامل تشریح شده است.

فصل ششم: نماهای سیمانی

نماهای سیمانی که از ترکیب سیمان، آهک، ماسه و آب ساخته می‌شوند، موضوع فصل ششم هستند. این نماها برای فضای داخلی و خارجی سازه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اطلاعات کاملی درباره انواع نماهای سیمانی و ضوابط اجرایی آن‌ها در این فصل آمده است.

فصل هفتم: نماهای سرامیکی

نماهای سرامیکی که به دو روش خشک و تر نصب می‌شوند، در این فصل بررسی شده‌اند. در روش نصب تر، سنگ‌های سرامیکی با سیمان چسبانده می‌شوند، در حالی که در روش خشک از اتصالات مخصوص استفاده می‌شود. جزئیات هر روش و الزامات مرتبط به دقت تشریح شده است.

فصل هشتم: نماهای کامپوزیتی

این فصل به نماهای کامپوزیتی اختصاص دارد که به دلیل مزایای متنوع خود، در سال‌های اخیر بسیار رایج شده‌اند. جزئیات مربوط به طراحی، اجرا و الزامات این نماها به طور مفصل بررسی شده است.